قانون تجارت در ایرو
یکی از محور های اصلی سرفصل های دوره آموزرشی ایرو که با تعامل و همکاری
اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به ویژه مدیریت امور کارنه تیر و آکادمی
ایرو طراحی و ارائه گردیده است شامل قانون تجارت در باب هشتم (قرارداد حمل و نقل) می باشد که در ذیل به آن می پردازیم: ماده 377- متصدي حمل ونقل كسی است كه در مقابل اجرت حمل اشياء را به عهده مي گيرد. ماده 378- قراردادحمل ونقل تابع مقررات وكالت خواهد بود مگردرمواردي كه ذيلاً استثنا شده باشد. ماده 379ـ ارسال کننده باید نکات ذیل را به اطلاع متصدی حمل ونقل برساند: آدرس صحیح مرسل الیه - محل تسلیم مال-عده عدل یا بسته و طرز عدل بندی-وزن ومحتوی عدل ها-مدتی که مال باید درآن مدت تسلیم شود- راهی که حمل باید ازآن راه به عمل آید - قیمت اشیائی که گرانبها است. خسارات ناشیه ازعدم تعیین نکات فـوق ویا از تعیین آن ها به غلط متوجه ارسال کننده خواهد بود. ماده 380ـ ارسال کننده بایـد مواظبت نماید کـه مـال التجاره به طرز مناسبی عدل بندی شود. خسارات بحری (آواری) ناشی ازعیوب عدل بندی به عهده ارسال کننده است. ماده 381ـ اگرعدل بندی عیب ظاهری داشته ومتصدی حمل ونقل مال را بدون قید عدم مسئولیت قبول کرده باشد مسئول آواری خواهد بود. ماده 382ـ ارسال کننده می تواند مادام که مال التجاره درید متصدی حمل و نقل است آن را با پرداخت مخارجی که متصدی حمل ونقل کرده وخسارات اوپس بگیرد. ماده 383ـ درموارد ذیل ارسال کننده نمی تواند ازحق استرداد مذکوردر ماده 382 استفاده کند: 1- درصورتی که بارنامه ای توسط ارسال کننده تهیه وبه وسیله متصدی حمل ونقل به مرسل الیه تسلیم شده باشد. 2- درصورتی که متصدی حمل ونقل رسیدی به ارسال کننده داده وارسال کننده نتواند آن را پس دهد. 3- درصورتی که متصدی حمل ونقل به مرسل الیه اعلام کرده باشد که مال التجاره به مقصد رسیده و باید آن را تحویل گیرد. 4-درصورتی که پس از وصول مال التجاره به مقصد مرسل الیه تسلیم آن را تقاضا کرده باشد. دراین موارد متصدی حمل ونقل باید مطابق دستورمرسل الیه عمل کند مع ذلک اگرمتصدی حمل ونقل رسیدی به ارسال کننده داده مادام که مال التجاره به مقصد نرسیده مکلـف به رعایت دستورمرسل الیه نخواهد بود مگراینکه رسید به مرسل الیه تسلیم شده باشد. ماده 384ـ اگر مرسل الیه مال التجاره را قبول نکند و یا مخارج وسایرمطالبات متصدی حمل ونقل بابت مال التجاره تادیه نشود و یا به مرسل الیه دسترسی نباشد متصدی حمل و نقل باید مراتب را به اطلاع ارسال کننده رسانیده و مال التجاره را موقتاً نزد خود به طورامانت نگه داشته و یا نزد ثالثی امانت گذارد ودر هردو صورت مخارج و هر نقص و عیب به عهده ارسال کننده خواهد بود. اگرارسال کننده ویا مرسل الیه درمدت مناسبی تکلیف مال التجاره را معین نکنند متصدی حمل ونقل می تواند مطابق ماده 362 آن را بفروش رساند. ( ماده 362- اگربیم فساد سریع مال التجاره ای رودکه نزد حق العمل کار برای فروش ارسال شده حق العمل کارمی تواند وحتی درصورتی که منافع آمر ایجاب کند مکلف است مال التجاره را با اطلاع مدعی العموم محلی کـه مـال التجاره درآنجا است یا نماینده او به فروش برساند.) ماده 385-اگرمال التجاره درمعرض تضییع سریع باشد و یا قیمتی که می توان برای آن فرض کرد با مخارجی کـه برای آن شده تکافو ننماید متصدی حمل و نقل باید فوراً مراتب را به اطلاع مدعی العموم بدایت محل یا نماینده او رسانیده و با نظارت او مال را به فروش رساند. حتی المقدور ارسال کننده و مرسل الیه را باید از اینکه مال التجاره به فروش خواهد رسید مسبوق نمود. ماده 386ـ اگرمال التجاره تلف یا گم شود متصدی حمل ونقل مسئول قیمت آن خواهد بود مگراینکه ثابت نماید تلف یا گم شدن مربوط به جنس خود مال التجاره یا مستند به تقصیرارسال کننده یـا مرسل الیه ویا ناشی ازتعلیماتی بوده که یکی ازآن ها داده اند ویامربوط به حوادثی بوده که هیچ متصدی مـواظبی نیزنمی توانست ازآن جلوگیری نماید. قرارداد طرفین می تواند برای میزان خسارت مبلغی کمتریا زیادتر از قیمت کامل مال التجاره معین نماید. ماده 387- در مورد خسارات ناشیه از تاخیر تسلیم یا نقص یا خسارات بحری (آواری) مال التجاره نیز متصدی حمل و نقل در حدود ماده فوق مسئول خواهد بود. خسارات مزبور نمی تواند از خساراتی که ممکن بود در صورت تلف شدن تمام مال التجاره حکم به آن شود تجاوز نماید مگر این که قرارداد طرفین این ترتیب را مقرر داشته باشد. ماده 388- متصدی حمل ونقل مسئول حوادث وتقصیراتی است که درمدت حمل ونقل واقع شده اعم ازاین که خود مباشرت به حمل و نقل واقع شده اعم از اینکه خود مباشرت به حمل و نقل کرده و یا حمل و نقل کننده دیگری را مامور کرده باشد. بدیهی است که در صورت اخیر حق رجوع او به متصدی حمل و نقلی که از جانب او مامور شده محفوظ است. ماده 389- متصدی حمل و نقل باید به محض وصول مال التجاره مرسل الیه را مستحضر نماید. ماده 390- اگرمرسل الیه میزان مخارج و سایر وجوهی را که متصدی حمل ونقل بابت مال التجاره مطالبه می نماید قبول نکند حق تقاضای تسلیم مال التجاره را نخواهد داشت مگر اینکه مبلغ متنازع فیه را تا ختم اختلاف در صندوق عدلیه امانت گذارد. ماده 391ـ اگرمال التجاره بدون هیچ قیدی قبول وکرایه آن تادیه شود دیگر بر علیه متصدی حمـل ونقـل دعـوا پذیرفته نخواهد شد مگردرمورد تدلیس یا تقصیرعمده به علاوه متصدی حمل ونقل مسئول آواری غیرظاهر نیزخواهد بود درصورتی که مرسل الیه آن آواری را درمدتی که مطابق اوضاع واحوال رسیدگی مال التجاره ممکن بود به عمل آید ویا بایستی به عمل آمده باشد مشاهده کرده و فوراً پس از مشاهده به متصدی حمل ونقل اطلاع دهد درهرحال این اطلاع باید منتها تا هشت روز بعد ازتحویل گرفتن مال التجاره داده شود. ماده 392ـ درهر موردی که بین متصدی حمل ونقل ومرسل الیه اختلاف باشد محکمه صلاحیت دار محل می تواند به تقاضای یکی ازطرفین امردهد مال التجاره نزد ثالثی امانت گذارده شده و یا لدی الاقتضاء فروخته شود درصورت اخیر فروش باید پس ازتنظیم صورت مجلسی حاکی از آن که مال التجاره در چه حال بوده به عمل آید. به وسیله پرداخت تمام مخارج ووجوهی که بابت مال التجاره ادعا می شود و یا سپردن آن به صندوق عدلیه از فروش مال التجاره می توان جلوگیری کرد. ماده 393- نسبت به دعوا خسارت برعلیه متصدی حمل و نقل مدت مرور زمان یک سال است – مبداً این مدت در صورت تلف یا گم شدن مال التجاره و یا تاخیر در تسلیم روزی است که تسلیم بایستی در آن روز به عمل آمده باشد و در صورت خسارات بحری (آواری) روزی که مال به مرسل الیه تسلیم شده. ماده 394- حمل ونقل به وسیله پست تابع مقررات این باب نیست.
نام تهیه کننده : خانم تینا تشرفی