کانتینر چیست ؟
در همه جای دنیا کانتینرها یکی از ابزارهای انتقال کالا و محصولات در سیستم حمل و نقل جهانی می باشند. به دلیل گنجایش قابل توجه ،سهولت در تخلیه و بارگیری، مقاومت این سازه در شرایط ویژه محیطی و نفوذ ناپذیری در مقابل آب، بیشترین کاربرد را در حمل و نقل دریایی دارند و عمده حمل کالای کانتینری با کشتی بعد از جنگ جهانی دوم آغاز شد.
کانتینر (بارگنج )،مجموعه فضایی مستحکم و ایمن با اسکلت فلزی و از جنس فولادی ، آلومینیومی و فایبر گلاس میباشد که در اندازه های استاندارد جهانی ساخته شده و برای بارگیری اجناس و کالاهای متنوع مورد استفاده قرار میگیرد.کانتینر تنها وسیله ای است که امکان حمل ترانسشیپمنت را در سیستم حمل مرکب و سرویس لجستیک فراهم میکند.
به واحد شمارش کانتینر TEU ( Twenty feet equivalent unit) یا واحد بار کانتینر گفته میشود. کانتینر محفظه ایست که به دفعات در سیستم حمل و نقل مورد استفاده قرار میگیرد و بهره وری هر کانتینر 7/7 سفر در سال است .
کانتینر دارای ابعاد استاندارد است و سبب کاهش میزان خسارت وارده به کالا، شکستگی، پارگی، فاسد شدن مواد غذایی و سرعت و اطمینان در جریان تحویل کالا از جمله عواملی است که بازرگانان کالا برای آن اهمیت زیادی قائل هستند.
مزایای حمل کالا با کانتینر:
از مزایای حمل کالا با کانتنیر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• امکان حمل و نقل مرکب و چند وجهی
• امکان ارائه سرویس Door to Door
• کاهش زمان تخلیه و بارگیری وسیله حمل
• ایمنی بیشتر و صدمات کمتر در هنگام حمل کالا
• کاهش هزینه های بیمه به دلیل محفوظ بودن بیشتر کالا
• صرفه جویی در وقت و انرژی نیروی انسانی
نحوه شماره گذاری کانتینر :
با توجه به یکسان بودن شکل ظاهری کانتینر ها در تمام دنیا شماره و علامت گذاری کانتینر ها از اهمیت بالایی برخوردار است و به همین جهت همه کانتینر ها دارای شماره پلاک ثبتی ثابتی هستند که متشکل از کد 4 رقمی مالکیت به حروف و کد 6 رقمی کانتینر به عدد میباشد. به عنوان مثال:
در صنعت حمل و نقل (دریایی، زمینی و هوایی) انواع مختلفی از کانتینر برای حمل کالاهای مختلفی استفاده می شوند و شاید یکی از مهمترین سوالات و دغدغه های یک بازرگان تشخیص و انتخاب کانتینر صحیح و مناسب برای حمل کالای وی بوده که در این بخش با بررسی تعدادی از پرکاربردترین کانتینرها به شناخت بیشتری در این مقوله خواهیم رسید.
ویژگیهای یک کانتینر استاندارد:
در هنگام انتخاب کانتینرمناسب باید به ویژگی های زیر توجه نمود:
• در برابر آب و رطوبت غیر قابل نفوذ باشد.
• از استحکام لازم در برابر ضربه و آسیب برخوردار باشد.
• شرایط نامساعد جوی بر روی آن تاثیر نگذارد.
• کانتینر باید کاملا تمیز و عاری از هرگونه آلودگی و بوی نامطلوب باشد.
• چارچوب ، دیواره ها و درب آن سالم باشد.
طبقه بندی کانتینر :
طبقه بندی بر اساس ابعاد:
1. کانتینر 10 فوت
2. کانتینر 20 فوت
3. کانتینر 40 فوت
4. کانتینر 45 فوت
5. کانتینر 40 فوت High Cube
طبقه بندی بر اساس کاربرد کانتینر:
1. کانتینر معمولی Dry container- Normal container
2. کانتینر یخچالی - Reefer container
3. کانتیر عایق بندی شده - Isolated container
4. کانتینر روباز Open top container
5. کانتینر مسطحPlatform container
6. کانتینر از بغل باز شوOpen side container
7. کانتینر مخزن دار Tank Container
8. کانتینر کفه ای Flat rack Container
9. کانتینر تهویه دارVentilated Container
10. کانتینر حمل احشام Livestock Container
ابعاد کانتینر ها :
توجه به طبقه بندی های ذکر شده در خصوص انواع کانتینر ، در ادامه به بررسی تفصیلی پرکاربردترین انواع کانتینر در صنعت حمل و نقل میپردازیم:
کانتینر معمولی:
پرکاربردترین و رایج ترین نوع کانتینر ها جهت حمل کالاهای معمولیGeneral Cargo بوده که در ابعاد 20 و 40 فوت مورد استفاده قرار می گیرند.
این نوع کانتینر جهت حمل انواع کالاهای خشک و پالت بندی شده مورد استفاده قرار میگیرد و دارای فضای بسته هستند که تغییرات آب و هوا نتواند تاثیر خاصی بر روی کالاهای موجود در آن بگذارد.
کانتینر یخچالی:
این نوع کانتینر دارای سیستم خنک کننده ثابت یا متحرک بوده و با امکان تنظیم دما و حفظ آن در طول مسیر برای حمل میوه، سبزیجات، ماهی و سایر کالاهای فساد پذیر مناسب میباشد.
کانتینر عایق بندی شده:
این کانتیر از مواد عایقی مانند پلی اورتان فوم جهت حفظ دمای داخل کانتینر و
جلوگیری از ورود گرما ساخته شده است و
مناسب جهت حمل دارو، مواد غذایی، مواد شیمیایی و... میباشد.
کانتینر روباز:
این نوع کانتینر از قسمت بالا دارای یک صفحه قابل تبدیل است که می توان آن را کاملاً جدا کرد و مناسب جهت حمل کالاهایی با ارتفاع و ابعادی بزرگتر از ابعاد کانتینر معمولی میباشد.
میتوان جهت حمل ماشین آلات بزرگی که نیاز به بارگیری و جابه جایی از قسمت بالای کالا دارند از این نوع کانتنیر استفاده کرد.
کانتینر مسطح:
این کانتینر تشکیل شده از یک کفه مسطح جهت بارگیری کالاهای سنگین از قبیل ماشین آلات، آهن آلات، سنگ و .... میباشد.
کانتیر کفه ای:
کانتینر کفه ای به دو دسته ثابت یا فیکس Fixed End و تاشو Collapsible تقسیم بندی میشوند. این کانتینر ها از یک کفه و دو دیواره تشکیل شده است و بیشتر برای جابه جای کالاهایی استفاده می شود که تغییرات آب و هوایی و باران تاثیرات چندانی بر روی آن ها نگذارد.
این کانتینر جهت حمل کالاهای بزرگی مانند ماشین آلات ، آهن و ... مورد استفاده قرار میگیرد.
کانتینر مخزن دار:
کانتینرهای مخزندار به شکل استوانهای با بدنه یک یا دو جداره هستند. این کانتینرها برای حمل گازها و مایعات خطرناک به کار میروند.
کانتینر از بغل بازشو:
این کانتینر ها از قسمت طرفین دارای یک یا چند درب باز شو بوده که سبب سهولت در امر بارگیری میشود.
کانتیر حمل احشام:
این کانتینرها دارای دریچه ای در قسمت طولی یا عرضی خود هستند که موجب رفت و آمد و تعویض هوای داخل کانتینر می گردد و لذا امکان حمل و نقل حیوانات و احشام زنده را فراهم می سازند. در سطح پایینی کانتینر هم علاوه بر دریچه های ویژه ی نظافت، جایگاهی برای قرار گیری آب و غذا نیز تعبیه شده است.
کانتینر تهویه دار:
جهت حمل ونقل محموله هایی که نیازمند تهویه مناسب هستند به کار گرفته می شود. در این وسیله هوا از روزنه های کناری و یا انتهایی به گردش در می آید. کالاهای مورد حمل با این کانتینرها، میوه، سبزیجات، قهوه و لوبیا می باشند.
لازم به ذکر است که انواع بیشتری از کانتینر ها نیز در صنعت حمل و نقل دیده میشود که برخی به علت عدم کارایی بالا به مرور حذف و یا کمتر مورد استفاده قرار میگیرند. در این مقاله سعی بر این بود تا پرکاربردترین آنها بررسی و توضیح داده شود و امید است در آینده نزدیک با ساخت کانتینر های مستحکم تر و سبک تر بتوان حجم کالای بیشتری را در یک کانتینر با حفظ سلامت و صحت کالا حمل کرد و شاهد پیشرفت روزافزون صنعت حمل و نقل کانتینری در دنیا باشیم.